Aleksandria, nazwana na cześć Aleksandra Wielkiego, została zbudowana na wybrzeżu Morza Śródziemnego w Egipcie, na północno-zachodnim krańcu delty Nilu. Miasto leży na wąskim pasie lądu między morzem a jeziorem Mariut (po grecku Mareotis). Aleksander Wielki założył miasto w 331 roku p.n.e. Polecił greckiemu architektowi Dinokratesowi z Rodos zbudować miasto na miejscu starej wioski Rakhotis, zamieszkanej przez rybaków i piratów. Aleksander opuścił miasto pod dowództwem swojego generała Ptolemeusza. Miasto stało się później ostatecznym miejscem spoczynku Aleksandra.
Po wybudowaniu Aleksandria stała się ważnym ośrodkiem gospodarczym w regionie. Zaczęło się od przejęcia handlu od miasta Tyru, którego znaczenie gospodarcze spadło po ataku Aleksandra. Aleksandria wkrótce została potężniejsza od Kartaginy, starożytnego miasta, które było centrum cywilizacji na Morzu Śródziemnym. Chociaż miasto zyskało wielką popularność pod panowaniem Ptolemeuszy w okresie hellenistycznym, wkrótce zostało wyprzedzone przez miasto Rzym. W szczytowym okresie Aleksandria była handlowym centrum Morza Śródziemnego. Okręty z Europy, krajów arabskich i Indii prowadziły aktywny handel w Aleksandrii, co przyczyniło się do jej dobrobytu jako wiodącego portu w basenie Morza Śródziemnego.
Mieszkańcy Aleksandrii składali się głównie z Żydów, Greków i Egipcjan. Większość siły roboczej dostarczyli Egipcjanie. Aleksandria była nie tylko bastionem cywilizacji hellenistycznej; zajmowała również bardzo ważne miejsce w historii Żydów. Tam po raz pierwszy wydano greckie tłumaczenie Starego Testamentu na język hebrajski, znane jako Septuaginta. Przetłumaczenie Biblii hebrajskiej zajęło od 80 do 130 lat.
Aleksandria była głównym ośrodkiem intelektualnym na Morzu Śródziemnym. Miasto szczyciło się dwiema wspaniałymi bibliotekami, z ogromnymi zbiorami, jedną w świątyni Zeusa, a drugą w muzeum. Już w III wieku p.n.e. w bibliotekach znajdowało się od 500 000 do 700 000 papirusów (zwojów). W pobliżu bibliotek zbudowano uniwersytet, który przyciągnął do Aleksandrii znanych uczonych. Jednym z nich był wielki grecki matematyk Euklides, mistrz geometrii i autor słynnego dzieła Elementy. Po samobójstwie królowej Egiptu Kleopatry w 32 roku p.n.e. Aleksandria przeszła pod panowanie Oktawiana, późniejszego Augusta, pierwszego cesarza rzymskiego. August przekazał rząd w Aleksandrii prefektu, który zarządzał miastem w jego imieniu. W mieście za czasów Rzymian nadal rozwijał się handel, zwłaszcza zbożem.
Miasto podupadło pod panowaniem Rzymian. Żydowska rewolta w 116 r. n.e. osłabiła miasto. Prawie sto lat później, w 215 roku n.e., z niejasnych powodów rzymski cesarz Karakalla zarządził masakrę wszystkich mieszkańców płci męskiej, być może za karę. To jeszcze bardziej podważyło znaczenie miasta w regionie i zostało pogorszone przez powstanie innych ważnych ośrodków kulturalnych, ekonomicznych i intelektualnych, takich jak założony w 330 wieku Konstantynopol cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego.
W 638 i 646 n.e. muzułmańscy Arabowie najechali miasto. W tym czasie Kair stał się kolejnym rywalizującym miastem. Aleksandria wkrótce osłabła i została wskrzeszona dopiero w XIX wieku.