Druga wojna światowa

Dojście do władzy Adolfa Hitlera w Niemczech poważnie zdestabilizowało Europę i po serii fałszywych alarmów we wrześniu 1939 roku wybuchła wojna. Konflikt stał się globalny, ZSRR i USA dołączyły do ​​zachodnioeuropejskich mocarstw („sojuszników”), a Japonia i Włochy dołączyły do ​​strony niemieckiej („Osi”). Do czasu zakończenia walk w 1945 roku, II wojna światowa doprowadziła do śmierci około 25 milionów żołnierzy i co najmniej tyle samo cywilów.

Droga Niemiec do wojny

W późnych latach trzydziestych kanclerz Niemiec, Adolf Hitler, systematycznie łamał ograniczenia nałożone na jego kraj Traktatem Wersalskim; wznowił pobór, powołał siły powietrzne, a w marcu 1936 r. zdemilitaryzował Nadrenię. W marcu 1938 r. poszedł dalej, wysyłając wojska niemieckie do Austrii i proklamując jej Anschluss („unię”) z Niemcami.

Kryzysy czeski i polski

We wrześniu 1938 roku Hitler zażądał ustępstw dla osób niemieckiego pochodzenia w Czechosłowackich Sudetach. Dla pokojowego zażegnanie sporu została zwołana konferencja monachijska (obejmująca Niemcy, Wielką Brytanię, Francję i Włochy) która przyznała mu okupację Sudetów.

Niemiecki minister spraw zagranicznych von Ribbentrop wynegocjował z ZSRR porozumienie o podziale Europy Środkowo-Wschodniej na dwie strefy wpływów, pozostawiając zachodnią Polskę w rękach Niemców. 1 września 1939 r. Hitler rozkazał wojskom niemieckim najechać Polskę, co oznaczało początek II wojny światowej.

Pakt Ribbentrop-Mołotow

Blitzkrieg i upadek Francji

W 1939 r. rządy brytyjski i francuski zagwarantowały Polsce ochronę przed agresją niemiecką, więc gdy wojska niemieckie napadły na Polskę 1 września, odpowiedziały wypowiedzeniem wojny.

Niemiecki atak rozpoczął się od bombardowania dróg, miast i wiosek przez Luftwaffe (siły powietrzne). Szybko poruszające się jednostki mobilne, na czele z dywizjami pancernymi (czołgami), uderzyły głęboko w serce Polski. Była to nowa forma wojny, szybka i niszczycielska, która stała się znana jako Blitzkrieg.

Upadek Polski i Skandynawii

W ciągu tygodnia Warszawa została oblężona. Radziecka inwazja 17 września zadała fatalny cios, a polski opór skończył się 28 września. Nastąpiły miesiące „pozorowanej wojny”: alianci zgromadzili zapasy broni, ale nie udali się przeciwko Niemcom. Następnie Hitler najechał Danię i Norwegię w kwietniu 1940 roku, okupując oba narody.

Kapitulacja Francji

10 maja Hitler ruszył na zachód w kierunku Francji, najeżdżając Holandię, Belgię i Luksemburg. Siły niemieckie przedarły się przez Ardeny i dotarły do ​​Abbeville na północnym wybrzeżu Francji, zatrzymując Brytyjskie Siły Ekspedycyjne (BSE) wysłane na pomoc Francji. Gdy armia niemiecka ruszyła w kierunku Paryża, brytyjski premier Winston Churchill nakazał ewakuację BSE. Armia niemiecka wkroczyła do Paryża 1 czerwca, a tydzień później Francuzi podpisali zawieszenie broni z Niemcami.

Bitwa o Anglię

Po pokonaniu Francji w czerwcu 1940 r. Adolf Hitler zwrócił się ku Wielkiej Brytanii, jedynemu znaczącemu krajowi, który stawiał mu opór. Złożył plany inwazji na południową Anglię („Operacja Sealion”), ale zanim mogły zostać wprowadzone w życie, Niemcy musieli zdobyć dominację na niebie. Konflikt powietrzny, który szalał między sierpniem a październikiem 1940 r., stał się znany jako Bitwa o Anglię i postawił niemieckie Luftwaffe pod dowództwem Hermana Goeringa przeciwko dowództwu myśliwców brytyjskich Królewskich Sił Powietrznych (RAF), kierowanym przez marszałka lotnictwa Hugha Dowdinga.

Pierwsze niemieckie ataki

Dowding połączył nową technologię radaru z systemem grup bojowych i sektorów, które były w stanie szybko reagować na niemieckie naloty. Chociaż Luftwaffe miała przewagę pod względem liczby samolotów, często były one bliskie ich ekstremalnego zasięgu lotu, więc mogły operować tylko przez krótki czas w brytyjskiej przestrzeni powietrznej.

12 sierpnia 1940 roku rozpoczęły się skoordynowane niemieckie ataki na brytyjskie lotniska, ale następnego dnia (Adlertag, czyli „Dzień Orła”) próba przytłoczenia RAF masowym atakiem nie powiodła się.

WINSTON CHURCHILL

Pierwszy Lord Admiralicji podczas I wojny światowej Winston Churchill (1874-1965) ostrzegał przed ponownym uzbrojeniem Niemców  jeszcze w trzydziestych latach. Kiedy został premierem Wielkiej Brytanii w maju 1940 roku, jego zdecydowana determinacja i zabieganie o wsparcie USA pomogły Wielkiej Brytanii w ostatecznym zwycięstwie w II wojnie światowej.

RAF wygrywa

Niemcy zakładali, że główne siły RAF zostały wyczerpane i że wkrótce przez wyczerpanie osiągną to, czego nie mogą osiągnąć jednym ciosem. RAF okazał się jednak odporny i na początku września miał około 738 myśliwców Spitfire i Hurricane – więcej niż na początku kampanii. Zamiast tego to Luftwaffe ponosiła ciągłe straty.

Na początku września Hitler nakazał zmianę taktyki i zbombardowanie Londynu, które rozpoczęło się 7 września. Chociaż bitwa o Anglię trwała do października, w efekcie niemieckie szanse na zniszczenie RAF-u już się skończyły.

Siła lotnicza w czasie II wojny światowej

Druga wojna światowa była pierwszym poważnym konfliktem, w którym lotnictwo odegrało decydującą rolę. Podczas kampanii polskiej w 1939 roku Luftwaffe wysłało około 1500 samolotów, aby zmiażdżyć Polskę i zniszczyć jej linie komunikacyjne. Odtąd prawie każda kampania korzystała ze wsparcia lotniczego, z coraz większym naciskiem na bombardowanie strategiczne, mające na celu zniszczenie przemysłu przeciwnika i podważenie jego morale.

Bombardowanie strategiczne

Bitwa o Anglię wskazywała na to że nie było decydującej przewagi strategicznej w wykorzystaniu siły powietrznej, ale obie strony nadal rozmieszczały ogromne ilości samolotów w roli taktycznej. Od 1941 roku, wraz z pojawieniem się bardziej wydajnych bombowców, takich jak Vickers Wellington, Brytyjczycy byli w stanie bombardować niemieckie miasta na dużą skalę, taktykę bronioną przez Arthura Harrisa, kontrowersyjnego szefa Sił Powietrznych z lutego 1942 r. Bombowce były jednak niedokładne, a szanse na trafienie określonego celu wojskowego lub przemysłowego były niewielkie, więc Harris zarządził większe naloty, zawierające do 1000 bombowców. Podczas ataku na Hamburg w dniach 27-28 lipca sam ciężar bombardowań aliantów spowodował burzę pożarową, w wyniku której zginęło od 40 000 do 45 000 ludzi. Do 1944 roku opór Luftwaffe prawie zanikł, a alianci mogli bombardować w dowolnym momencie.

Niemiecka inwazja na ZSRR

Od lat dwudziestych Hitler postrzegał zachodni ZSRR jako możliwy obszar ekspansji niemieckiej w celu zapewnienia Lebensraum („przestrzeni życiowej”) dla rosnącej populacji. Do 1941 r. Hitler obawiał się również, że Stany Zjednoczone mogą dołączyć do wojny po stronie brytyjskiej i tak więc zdecydował się na inwazję na ostatniego możliwego sojusznika w Europie – ZSRR.

Operacja Barbarossa

Siła, którą Hitler zebrał do planowanej inwazji, Operacja Barbarossa, była naprawdę olbrzymia, obejmując około czterech milionów żołnierzy niemieckich i ich sojuszników oraz około 11 000 czołgów. Około świtu 22 czerwca 1941 r. wojska niemieckie wkroczyły do ​​ZSRR, inwazja została opóźniona o kilka kluczowych miesięcy, by uporać się z kryzysem w Jugosławii.

Bitwa o Moskwę

Niemieckie kolumny pancerne pospieszyły naprzód, docierając na północ do Leningradu do 19 sierpnia i na środkowym froncie otaczającym Mińsk 18 czerwca, gdzie miały schwytać około 300 000 jeńców. W grudniu 1941 r. sama Moskwa była zagrożona.

Najbardziej zaawansowane jednostki niemieckie dotarły na zewnętrzne przedmieścia 2 grudnia. Jednak ofensywa zatrzymała się w obliczu fanatycznego oporu radzieckiego i skutków zimy, która zmroziła smar w niemieckich czołgach. 5 grudnia radziecki dowódca generał Żukow zarządził kontratak i w ciągu miesiąca Niemcy zostali wyparci z Moskwy.

Przemysłowe miasto Stalingrad stało na zachodnim brzegu Wołgi w południowej Rosji, kontrolując ważne połączenia rzeczne i kolejowe, które dostarczały ropę do fabryk zbrojeniowych w centralnej Rosji. Po nieudanej próbie zdobycia Moskwy poprzedniej zimy, Hitler nakazał wiosną i latem 1942 r. uderzenie w Stalingrad i złoża ropy naftowej dalej na południowym Kaukazie.

Operacja Fall Blau i Uran

Generalna niemiecka ofensywa, Operacja Fall Blau, rozpoczęła się 29 czerwca 1942 r., a 6 armia generała Paulusa wkrótce ruszyła, by zabezpieczyć sam Stalingrad.

Utrzymujące się ataki powietrzne 23 sierpnia rozpoczęły główny atak i tego samego dnia wojska niemieckie dotarły do ​​Wołgi na północ od miasta. Ale to była granica ich sukcesu – zdumiewająco wytrwały radziecki opór ugrzązł 6 armię w ulicznych walkach. 19 listopada Armia Czerwona wciąż w jakiś sposób trzymała się niewielkiego pasma wzdłuż Wołgi, kiedy radziecki generał Żukow zarządził kontratak, operację Uran.

Siły radzieckie przedarły się przez słabsze armie rumuńskie i w ciągu czterech dni otoczyły niemieckie wojsko. Zakłócając oczekiwania Żukowa dotyczące próby ucieczki, Paulus przygotował się na oblężenie. Jednak po tym, jak niemiecka próba uwolnienia Paulusa w grudniu nie powiodła się, nadzieja na zwycięstwo przepadła, a resztki 6 armii poddały się w końcu 2 lutego 1943 r. kosztem około 170 000 zabitych.

Wojna w Afryce Północnej

Ogromna północnoafrykańska pustynia stworzyła teatr działań wojennych inny niż reszta w czasie II wojny światowej; taki, w którym czołgi odegrały kluczową rolę. Jednak względna siła rozmieszczonych tam armii była niewielka w porównaniu z innymi frontami. Włochy wypowiedziały wojnę aliantom 10 czerwca 1940 r., a we wrześniu generał Graziani – dowódca wojsk włoskich w Afryce Północnej – dokonał ataku na okupowany przez Brytyjczyków Egipt.

Kampania na pustyni zachodniej

Po początkowych sukcesach, w grudniu 1940 r. Siły Grazianiego zostały odepchnięte aż do Trypolitanii w Libii – była to pierwsza z wahań fortuny, które charakteryzowały walki na pustyni.

Do 22 stycznia 1941 roku Brytyjczycy zajęli strategiczne miasto Tobruk, ale Niemcy zaczęli wysyłać posiłki, aby wzmocnić swoich włoskich sojuszników i pod dowództwem generała Rommla niemiecki Afrika Korps rozpoczął dramatyczny marsz na wschód.

Brytyjska kontrofensywa (operacja Crusader) zmusiła Niemców do powrotu w grudniu, ale w czerwcu następnego roku Rommel zdobył Tobruk i zagroził atakiem w kierunku stolicy Egiptu, Kairu. W 12-dniowej bitwie pod El Alamein w październiku 1942 r. nowy brytyjski dowódca, generał Montgomery, zniszczył Afrika Korps, a następnie uderzył na zachód.

ERWIN ROMMEL

Zwolennik mobilnej wojny, Erwin Rommel (1891-1944) dowodził jednostką pancerną podczas bitwy o Francję w 1940 roku. Po nieudanej kampanii w Afryce Północnej w latach 1941-1943 został wysłany do Francji, gdzie popełnił samobójstwo po zamieszaniu w spisek mający na celu zabicie Hitlera.

Operacja Torch

Rommel wycofał się teraz do Tunezji, ale 8 listopada 1942 r. seria anglo-amerykańskich lądowań (Operacja Torch) w Maroku i Algierii zacisnęła pętlę na armii niemieckiej i włoskiej w Afryce Północnej. Pomimo upartego oporu pozycja Rommla stale się pogarszała. On wyleciał do Niemiec w marcu 1943 r., a 13 maja poddały się ostatnie armie Osi w Tunezji.

Wojna we Włoszech

Na konferencji w Casablance w styczniu 1943 r. alianci zdecydowali się wykorzystać rychłe zwycięstwo w Afryce Północnej, uruchamiając nowy front we Włoszech. Umożliwiłoby im to zagrozić samym Niemcom od południa, wykorzystując Sycylię jako trampolinę do ataku.

10 lipca rozpoczęła się „Operacja Husky”. Postęp aliantów był jednak powolny i dał czas niemieckiemu generałowi Kesselringowi na ewakuację z wyspy ponad 100 000 żołnierzy z powrotem na kontynent, do Włoch, w dniach 11-12 sierpnia.

Salerno

Upadek reżimu Mussoliniego 25 lipca przyniósł sprzymierzone plany inwazji na południowe Włochy. Zanim 8 września ogłoszono zawieszenie broni z nowym rządem włoskim, siły brytyjskie przekroczyły już południowe Włochy. Następnego dnia dokonali większego desantu w Salerno, na południe od Neapolu. Jednak Niemcy wrzucali posiłki do Włoch, a opór był silniejszy niż oczekiwali alianci, prawie wypychając ich siły z powrotem do morza.

Koniec włoskiej kampanii

Kampania aliantów nie odzyskała rozpędu i utknęła w martwym punkcie, próbując przełamać szereg silnych niemieckich linii obronnych. Nowe desantowanie aliantów w Anzio, na południe od Rzymu, w grudniu 1943 r. ugrzęzło, podczas gdy wymagało ogromnego wysiłku i prawie pięciu miesięcy (od stycznia do maja 1944 r.), aby usunąć Niemców z ich pozycji wokół Monte Cassino. Nawet gdy w końcu dotarli do Rzymu 4 czerwca 1944 r., aliantom nie udało się wykorzystać swojego zwycięstwa, a Niemcy ostatecznie poddali się we Włoszech dopiero 2 maja 1945 r., pod sam koniec wojny.

Pearl Harbor

Przez cały 1940 r. prezydent USA Roosevelt z niepokojem patrzył, jak Japończycy stale wkraczają na nowe terytorium, okupując północne Indochiny w lipcu 1940 r. W międzyczasie potężne lobby japońskiej marynarki wojennej naciskało na uderzenie wyprzedzające przeciwko USA aby sparaliżować ich zdolności militarne, zanim zdążą zareagować. Ostatecznie 1 grudnia 1941 roku japoński cesarz Hirohito zatwierdził rozkaz ataku na główną bazę morską USA na Pacyfiku w Pearl Harbor na Hawajach.

Japoński atak

Chociaż przechwycone dane wywiadowcze wskazywały, że może nastąpić jakiś atak, Amerykanie byli całkowicie nieprzygotowani, gdy duża japońska grupa operacyjna, w tym sześć lotniskowców, 7 grudnia rozpoczęła atak.

Japoński dowódca, admirał Nagumo, wypuścił dwie fale bombowców i myśliwców na bazę USA w odstępie godziny. Około 18 amerykańskich okrętów wojennych zostało zatopionych, w tym osiem pancerników, a prawie 400 samolotów zostało zniszczonych (przy utracie zaledwie 29 japońskich samolotów). Jedyną pociechą dla Ameryki było to, że jej dwóch lotniskowców – przez przypadek – nie było tego dnia w Pearl Harbor. Następnego dnia w Kongresie prezydent Roosevelt opisał japoński atak jako „datę, która będzie żyła w niesławie” i wypowiedział wojnę Japonii. Niemcy i Włochy wypowiedziały wojnę USA trzy dni później.

Japoński napór

Po japońskim bombardowaniu Pearl Harbor nastąpił atak na terytoria Malajów i Singapuru zajmowane przez Brytyjczyków. Japońskie armie szybko odepchnęły brytyjską obronę na Malajach, wykorzystując zaskoczenie i mobilność, aby zrekompensować brak ciężkiego sprzętu.

Do 12 lutego 1942 roku siły japońskie wylądowały w Singapurze, mieście-fortecy, które miało być bastionem brytyjskim w Azji Południowo-Wschodniej. Trzy dni później jego dowódca, generał-porucznik Percival, poddał się, co jest największą kapitulacją w brytyjskiej historii wojskowej (ponad 100 tys.).

Filipiny i Birma

W tym samym czasie Japończycy ruszyli przeciwko Filipinom – utrzymywanym przez Amerykanów od 1898 roku – z baz na Tajwanie. Pod koniec grudnia japońska przewaga powietrzna zmusiła generała USA Douglasa MacArthura do zarządzenia odwrotu na wyspę Corregidor. Obrona USA / Filipin okazała się beznadziejna i 6 maja ostatni obrońcy poddali się. Aby uzupełnić swój obwód obronny Japończycy ruszyli, by zabezpieczyć Birmę na zachodzie i szereg wysp Pacyfiku na wschodzie. Zdobyli birmańską stolicę Rangun 8 marca 1942 r., a Brytyjczycy ewakuowali swoje pozostałe pozycje w Birmie pod koniec kwietnia, ale bojowy odwrót aliantów uniemożliwił jakikolwiek ruch Japończyków na dużą skalę do Indii.

Na początku 1942 roku Japończycy przeprowadzili serię desantowych ataków na kolonie alianckie na Pacyfiku, zajmując Holenderskie Indie Wschodnie i brytyjską część Borneo, a 8 marca lądowali na Nowej Gwinei.

D-Day i wojna na zachodzie

Po prawie czterech latach planowania połączone siły amerykańskie, brytyjskie, kanadyjskie i wolnej Francji rozpoczęły operację Overlord, aby odebrać Niemcom kontrolę nad Europą. Zaczęło się to w „D-Day” 6 czerwca 1944 r. na wybrzeżu północnej Francji. Niemcy myśleli, że jakiekolwiek lądowanie aliantów nastąpi w pobliżu Calais, na północnym wybrzeżu, więc nie byli przygotowani do ataku w Normandii.

We wstępnym bombardowaniu niemieckich pozycji i późniejszych desantach uczestniczyło ponad 7 000 okrętów alianckich. Największy z pięciu obszarów ataku znajdował się w Colleville-sur-Mer, o kryptonimie Omaha Beach. Ciężkie alianckie bombardowanie powietrzne i morskie, skuteczne w czterech innych punktach lądowania (Utah, Gold, Juno i Sword) wywarły niewielki wpływ na dobrze przygotowane niemieckie pozycje w Omaha, a amerykańskie 1 i 29 dywizja Piechoty poniosły ogromne straty. Wczesnym popołudniem Stany Zjednoczone zabezpieczyły niewielki pas plaży o szerokości 9,7 km i głębokości około 3 km, ale kosztem 3000 ofiar.

Spotykając się z mniejszym oporem na innych plażach, alianci o zmroku wylądowali 130 000 żołnierzy.

Sześć dni później połączyli razem pięć przyczółków w ciągły front i mogli lądować pojazdy opancerzone, ciężką artylerię i żołnierzy. Pomimo tych wzmocnień kampania w Normandii przebiegała powoli. Siły alianckie pod dowództwem brytyjskiego generała Bernarda Montgomery’ego utknęły w martwym punkcie przed Caen, co było celem D-Day, i podjęto wielką ofensywę, aby zapewnić upadek miasta 18 lipca.

Niemcy dobrze się bronili, ale ich straty, w tym 2000 czołgów, uniemożliwiły zwycięstwo. Hitler odmówił sankcjonowania taktycznych wycofań, żądając obrony każdego centymetra ziemi. Z kolei aliantom utrudniały sytuację teren Normandii i zła pogoda, co uniemożliwiało im efektywne wykorzystanie przewagi powietrznej ponad dziesięć do jednego.

BERNARD MONTGOMERY

Weteran I wojny światowej (który został ciężko ranny we Francji w 1914 r.), Montgomery (1887-1976) objął dowództwo brytyjskiej 8 Armii w Afryce Północnej podczas II wojny światowej.

Jego skrupulatne planowanie doprowadziło do porażki niemieckiego feldmarszałka Rommla pod El Alamein w październiku 1942 r. Montgomery mógł być nadopiekuńczy, co utrudniło operację zajęcia Caen po D-Day. Przekonany o swoim znaczeniu, pokłócił się z generałem Eisenhowerem, głównodowodzącym USA w Europie Zachodniej, co prawie doprowadziło do jego dymisji w 1945 roku.

Kieszeń Falaise

25 lipca 7 Armia Stanów Zjednoczonych ruszyła na południe, otwierając drogę do ataku na Paryż. Niemiecka kontrofensywa zakończyła się zamknięciem prawie wszystkich niemieckich żołnierzy w Normandii w kieszeni wokół Falaise. Kiedy Hitler pozwolił na odwrót, 16 sierpnia, było już za późno dla wziętych do niewoli 25 000 żołnierzy niemieckich.

19 sierpnia pierwsze jednostki alianckie przekroczyły Sekwanę, zagrażając niemieckiej kontroli Paryża.

Drugie lądowanie aliantów we Francji, na południowej Riwierze, doprowadziło do zajęcia Tulon i Marsylię pod koniec sierpnia.

Klęska Niemiec

Alianci odnieśli zwycięstwa we Francji odbierając Paryż 24 sierpnia 1944 r, na czele z oddziałem Wolnych Francuzów. Jednak nadzieja, że ​​wojna w Europie Zachodniej może się wkrótce zakończyć, została zniweczona przez ożywienie Niemiec. Niemieckie jednostki w Normandii zaczęły się przegrupowywać, a seria strategicznych błędnych obliczeń zahamowała postępy aliantów.

Alianci zajęli belgijski port w Antwerpii 4 września, ale potem utknęli w martwym punkcie. Brytyjski generał Montgomery zasugerował operację zwaną Market Garden, mającą na celu przepchnięcie przez Dolny Ren do ważnego niemieckiego centrum przemysłowego Zagłębia Ruhry. Podczas operacji części brytyjskiej dywizji powietrznodesantowej zostały uwięzione pod Arnhem, a 6000 żołnierzy poddało się 21 września. W grudniu Hitler dokonał ostatniego masowego ataku na zachodnich aliantów w „Bitwie o Ardeny”. W natarciu, które rozpoczęło się 16 grudnia, wzięło udział ponad 500 000 ludzi. Choć początkowo wytrąceni z równowagi przez samą ilość niemieckich sił, Amerykanie wytrwali w Bastogne w Belgii, kontratakując, by zwęzić szyję „wybrzuszenia” Wojska niemieckie, a 8 stycznia 1945 r. Niemcy ostatecznie się wycofali. Odnieśli 100 000 ofiar i stracili 1000 samolotów.

Alianci 24 marca w końcu przekroczyli Ren i wbrew jedynie nierównomiernemu oporowi dotarli do Łaby, gdzie 25 kwietnia spotkali się z Armią Czerwoną, która posuwała się na zachód.

Gieorgij Konstantinowicz Żukow

W czasie Drugiej Wojny Światowej kolejno zajmował stanowiska Szefa Sztabu Generalnego, Dowódcy Frontu, Członka Naczelnego Dowództwa, Zastępcy Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych ZSRR. W okresie powojennym pełnił funkcję Naczelnego Wodza Wojsk Lądowych, dowodził okręgami wojskowymi w Odessie, a następnie na Urale.

Po śmierci Józefa Stalina został pierwszym wiceministrem obrony ZSRR, od 1955 do 1957 – ministrem obrony ZSRR. W 1957 r. został wyrzucony z Komitetu Centralnego KPZR, usunięty ze wszystkich stanowisk w armii, a w 1958 r. zwolniony.

Triumf Armii Czerwonej

Po sensacyjnym zwycięstwie pod Stalingradem Armia Czerwona miała mieszane fortuny. Po szybkim posunięciu na zachód zostali odepchnięci pod Charków, ale w dniach 12-13 lipca pod Kurskiem wygrali największą bitwę pancerną w historii (zaangażowanych było ponad 6000 czołgów). Do 6 listopada 1943 roku Armia Czerwona zajęła Kijów.

Po przerwie w walkach spowodowanej surową zimą, Stalin nakazał nową ofensywę, Operację Bagration, mającą na celu oczyszczenie Niemieckiej Grupy Armii Centrum z Białorusi. 24 czerwca 1944 r. Armia Czerwona dokonała potężnego szturmu Mińska, w którym około 2,4 miliona żołnierzy stawiło czoła o połowę mniejszej liczbie niemieckich obrońców. Pozycje niemieckie upadły i do lipca Armia Czerwona znalazła się w Polsce. Zatrzymując się nad Wisłą jesienią 1944 r., w momencie powstania, wojska radzieckie ostatecznie zajęły Warszawę 17 stycznia 1945 r., a następnie rozpoczęły wyścig o Berlin.

W połowie kwietnia rozpoczął się ostateczny szturm z dwoma milionami żołnierzy radzieckich 1 Armii Białoruskiej pod dowództwem gen. Żukowa. Milion niemieckich obrońców, wielu z nich to niewyszkolone jednostki, a niektórzy żołnierze byli jeszcze niepełnoletnimi, wykazali fanatyczną determinację by stawić opór, ale do 30 kwietnia nawet Hitler zdesperował się i popełnił samobójstwo. Dwa dni później garnizon berliński poddał się. 7 maja następca Hitlera we Flensburgu w północno-zachodnich Niemczech podpisał dokument kapitulacji. Alianci wyznaczyli następny dzień – 8 maja – jako Dzień Zwycięstwa w Europie.

Klęska Japonii

Na początku 1942 roku Japończycy próbowali uzupełnić swój zewnętrzny obwód na południowym Pacyfiku, zajmując pozostałą część południowej Nowej Gwinei. Duże japońskie siły morskie wyruszyły w maju 1942 r., ale w bitwie na Morzu Koralowym Amerykanie zawrócili ich z dużymi stratami. O wiele bardziej znacząca porażka nastąpiła w bitwie o Midway na początku czerwca.

Japoński admirał Yamamoto zamierzał zaskoczyć amerykańską flotę na kontrolowanych przez Amerykanów wyspach Midway. Jednak wywiad USA złamał japońskie kody i marynarka wojenna USA była dobrze przygotowana na ich przybycie. Yamamoto ponadto błędnie obliczył, że dwa amerykańskie lotniskowce nie będą obecne w Midway. W następnej bitwie Japonia straciła cztery lotniskowce i setki pilotów (około 70 procent wszystkich).

Pod koniec 1942 roku japoński sukces na lądzie również wygasł, gdy przewaga morska Stanów Zjednoczonych wypchnęła Japonię z Guadalcanal na Wyspach Salomona do lutego 1943 roku. Później, w 1943 roku sytuacja na Pacyfiku zmieniła się jeszcze bardziej na korzyść sił alianckich. W czerwcu 1943 roku generał MacArthur zarządził operację Cartwheel, mającą na celu zneutralizowanie japońskich baz na Nowej Gwinei i pobliskiej wyspie Nowej Brytanii. Chociaż wojska japońskie wytrzymały do ​​końca wojny, ale nie stanowiły żadnego realnego zagrożenia dla aliantów.

GENERAL DOUGLAS MACARTHUR

Najwyższy dowódca wojsk sprzymierzonych na Pacyfiku, Amerykański generał Douglas MacArthur (1880-1964) urodził się w rodzinie wojskowej i rozpoczął karierę wojskową podczas I wojny światowej. W latach międzywojennych awansował na stanowisko szefa sztabu armii. Pod koniec II wojny światowej został Naczelnym Dowódcą Aliantów w Japonii, nadzorując jej odbudowę i projekt nowej japońskiej konstytucji. W latach 1950-1951 dowodził siłami ONZ w Korei, ale po nieporozumieniu z prezydentem Trumanem został zwolniony ze stanowiska w kwietniu 1951 roku.

Skakanie po wyspach

W listopadzie 1943 r. Amerykanie kontynuowali swoją strategię „przeskakiwania po wyspach”, podbijając Wyspy Gilberta, chociaż zaciekły opór nawet bardzo małych garnizonów pokazał, jakie trudności mogą napotkać Stany Zjednoczone w doprowadzeniu kampanii do pomyślnego zakończenia. Następnie kontynuowali zajęcie wysp Marshalla i Marianas, skąd mogli przeprowadzić bezpośrednie ataki powietrzne na Japonię.

W latach 1944 i 1945 siła Stanów Zjednoczonych na morzu i w powietrzu zaczęła mieć decydujący wpływ. Blokada morska Japonii odcięła cały import, dławiąc japońską gospodarkę wojenną. Kolejne kluczowe zwycięstwo marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych w bitwie pod zatoką Leyte w październiku 1944 r. otworzyło im drogę do odzyskania Filipin. Lądowanie w Leyte 20 października napotkało jedynie lekki opór, a do marca 1945 r. Stany Zjednoczone wyzwoliły filipińską stolicę Manilę. W międzyczasie, w styczniu 1945 roku, Brytyjczycy wrócili do Birmy i na początku maja zabezpieczyli cały centralny obszar kraju.

Iwo Jima i koniec wojny

W lutym 1945 roku Stany Zjednoczone zaatakowały Iwo Jimę. W ciągu kilku ciężkich tygodni i kosztem 23 000 ofiar żołnierzy piechoty morskiej zabezpieczyli wyspę, tworząc bazę dla myśliwców wspierających amerykańskie naloty bombowe na Japonię. Stany Zjednoczone rozpoczęły teraz serię niszczycielskich uderzeń na Tokio, które w dniach 9-10 marca spowodowały burzę pożarową, w której zginęło około 100 000 obywateli Japonii.

Japońskie garnizony wyspiarskie zostały odizolowane i zlikwidowane jeden po drugim przez Stany Zjednoczone, ale chociaż Japonia wyraźnie nie mogła już wygrać wojny odmawiała zaakceptowania porażki. Fanatyczny opór na małej wyspie Okinawa, gdzie 120 000 żołnierzy japońskich – z których zaledwie 7500 przeżyło – walczyło od 26 marca do 30 czerwca, pokazał, jak krwawa może być inwazja na rodzime wyspy Japonii. To właśnie ten opór skłonił prezydenta Trumana do usankcjonowania zrzucenia bomb atomowych na japońskie miasta Hiroszima i Nagasaki w dniach 6 i 9 sierpnia 1945 r.. W wyniku tych bombardowań Japończycy 2 września podpisali bezwarunkową kapitulację na pokładzie USS Missouri w Zatoce Tokijskiej.

Historia najnowsza Historia powszechna

Dodaj komentarz