Zjednoczona monarchia dawała szansę ludziom przedsiębiorczym i zdolnym. Nowe formy życia politycznego wymagały też nowych umiejętności. Polska przestała być pojęciem jedynie geograficznym, stała się silnym organizmem politycznym, samodzielnie wpływającym na bieg wydarzeń w Europie środkowej. Pojęte wspólnie z cesarzem Karolem inicjatywy chrystianizacji Litwy (1358), rozjemstwo Kazimierza w sporze między Luksemburgami,…
Mimo różnych niepowodzeń bilans polityki zagranicznej Kazimierza był korzystny. Państwo zwiększyło obszar o ponad jedną trzecią, w zasadzie nie groziły mu niebezpieczeństwa najazdów, a konflikty graniczne wiązały się z ekspansywną działalnością Polski. Oczywiście silniejsza pozycja królestwa w polityce zagranicznej wzmacniała państwo wewnętrznie. Król popierał własnych kupców. Gdy cesarscy poddani wnieśli…
W ostatnich latach panowania Kazimierz podjął też akcję rewindykacyjną na północnym zachodzie. Umiejętna gra dyplomatyczna doprowadziła do uzależnienia w 1365 roku Santoka i Drezdenka, a w 1368 roku – Wałcza, Drawska i Czaplinka. Te trwałe nabytki umożliwiły osiągnięcie granicy z Pomorzem Szczecińskim. Plany Kazimierza, zmierzające do uzyskania dostępu do szlaku…
Starania Kazimierza Wielkiego o Śląsk, Pomorze i Mazowsze prowadzone były jednocześnie z ekspansją na tereny Rusi Halickiej. Ten bogaty i urodzajny kraj, leżący przy wielkim szlaku wiodącym znad brzegów Morza Czarnego do portów bałtyckich, stanowił obiekt rywalizacji między Tatarami, Węgrami, Litwą, walczącą o podporządkowanie sobie całej Rusi, i Polską. Jeszcze…
Po śmierci Władysława kraj znajdował się w bardzo poważnym niebezpieczeństwie. Młody król praktycznie rządził tylko Wielkopolską i Małopolską. W Sieradzu i Łęczycy rezydowali jego stryjeczni bracia. Płock, podobnie jak wiele księstw śląskich, uznawał władzę Jana Luksemburskiego. Po wygaśnięciu rozejmu Polsce groził podwójny atak – ze strony Krzyżaków i Czechów. I…
Polska w tym układzie sił też znajdowała się w pomyślnej sytuacji. Należała do krajów środkowoeuropejskich, w których liczba ludności zwiększała się. W połowie XIV wieku gęstość zaludnienia wynosiła około 10 osób na km2 (w Czechach ponad 20, we Włoszech ponad 30, na Węgrzech blisko 10), przy czym w grę wchodził…
Olbrzymi awans polityczny, gospodarczy i kulturalny Polski w czasach rządów Kazimierza na pewno wiązał się z sytuacją panującą ówcześnie na naszym kontynencie. Od schyłku XIII wieku wysoko rozwinięte gospodarki Francji, Włoch, Anglii i zachodnich Niemiec zaczęły odczuwać znamiona kryzysu, którego szczyt przypadł na połowę XIV wieku. Przyczyny i skutki tego…
Odbudowane przez rodzimą dynastię Królestwo Polskie obejmowało w 1320 roku tylko niektóre dzielnice. Trzon jego stanowiła ziemia krakowska z sandomierską, połączona przez Sieradz i Łęczycę z Wielkopolską oraz z Brześciem Kujawskim. Inne ziemie kujawskie uznawały władzę króla, natomiast Śląsk pozostawał w kręgu wpływów czeskich (poza księstwami świdnickim i głogowskim). Poza…
Polskie ziemie po rozbiciu dzielnicowemu były z powrotem zjednoczone w jedną Państwo, które było, rzecz jasna, jakościowo odmienne od monarchii Krzywoustego. Istniało niezależnie od władcy, który był reprezentantem, symbolem kraju, ale podlegał też prawom ogólnym i kontroli społecznej. O losach państwa mieli decydować jego przedstawiciele, utożsamiający się z „rodem Polaków”,…
W połowie XIII wieku, kiedy rozbicie dzielnicowe posunęło się bardzo daleko, wystąpiły tendencje zmierzające do zjednoczenia kraju. Ich przyczyny były różne – ekonomiczne, polityczne, a także kulturalne, leżące w sferze świadomości społecznej. Ideologia zjednoczeniowa Polityka zjednoczeniowa książąt Odbudowa królestwa Rozwój gospodarczy powodował łamanie partykularyzmów dzielnicowych. Wielki handel co prawda głównie…
