Znany jako Harfa Ducha, Efrem był prawdopodobnie najbardziej twórczym głosem kultury Kościoła Syryjskiego oraz jednym z najbardziej wpływowych teologów wczesnego chrześcijaństwa. Urodził się w 306 r. n.e., na południe od świętego regionu syryjskich mnichów i duchowości w Mezopotamii. Uformowany w dojrzałego chrześcijanina przez mentora i świętego człowieka Jakuba, Efrem stał się na tyle biegły, by dołączyć do swojego nauczyciela w tej samej szkole Nisibis.
Julian Apostat sromotnie przegrał wojnę z perskim Imperium Sasanidów, więc Rzymianie zostali zmuszeni do wycofania się z Nisibis w 363 roku. Chrześcijanie związani z Efremem również wycofali się do wschodniego miasta granicznego Edessy. Tam Efrem służył swemu ludowi na dwa główne sposoby.
Najpierw rozdawał żywność i jałmużny wśród uchodźców. Mimo całego jego wpływu na Kościół, jedynym urzędem, jaki sprawował, był diakon. Nie chciał być księdzem i unikał popularnego powołania na biskupa, udając szaleństwo. Jego osobowość pomogła mu w dążeniu do ominięcia hierarchii, ponieważ miał wybuchowy charakter. Po drugie, stworzył zbiór hymnów, homilii, wierszy i komentarzy, którymi zachwycają się uczeni do dziś. Jego geniusz polegał na połączeniu swojej hymnologii z unikalną metodą interpretacji Biblii i tajemnic duchowych. Z jednej strony akceptuje prosty sens Pisma Świętego (jest to tak zwana antiocheńska metoda interpretacji Biblii); ale z drugiej strony opiera się na alegorii i licencji poetyckiej, gdy logika i okoliczności historyczne nie dają odpowiedniego zastosowania (nazywa się to metodą aleksandryjską).
Jego hybrydyczne myślenie reprezentuje skłonność Kościoła syryjskiego do radzenia sobie z siłami gnostycyzmu i wczesnego judaizmu. Centralnym wydarzeniem historii i natury jest wydarzenie Chrystusa: wcielenie boskości w życie Jezusa (Chrystusa) z Nazaretu. Efrem odnajduje symbole tej tajemnicy w historii i przyrodzie, a nawet Biblia mówi o tym wydarzeniu w sposób typologiczny. Nie waha się zapożyczyć słownictwa i hymnologii, z którymi Kościół syryjski napotkał się w mezopotamskim świecie heterodoksyjnych prądów i żydowskich wpływów.
Chociaż jego metoda była wyjątkowa, jego własna doktryna była ortodoksyjna. Jego hymny i wzniosła mowa pokazują, że był niezłomny w przeciwstawianiu się arianizmowi, marcjonizmowi, manicheizmowi i innym dualizmom chrześcijańskim. Jego obrazy wspierają takie idee jak Sąd Ostateczny, czyściec, grzech pierworodny, wolna wola i jej poleganie na łasce, prymat Piotra, wstawiennictwo świętych, rzeczywista obecność Jezusa w chlebie komunii, sakramenty i Trójcy. Wszystkie te doktryny znajdują się w tyglu rozwoju teologicznego, więc geniusz Efrema jest cenny i wyprzedza swoje czasy. Miał szczególne nabożeństwo do matki Jezusa i zapowiadał koncepcję Jej Niepokalanego Poczęcia.
Jego kompozycje są w języku syryjskim, a wiele z nich od razu przetłumaczono na język grecki. Ludzie tak pokochali jego metafory i analogie, że używali ich we własnych językach i liturgiach; tak więc niektóre dzieła istnieją tylko w formie łacińskiej lub ormiańskiej. Kompletny spis jego kompozycji nie został jeszcze ukończony. Efrem zmarł podczas epidemii w 373 roku, opiekując się uchodźcami Edessy.