Trudności gospodarcze i niestabilność polityczna, którzy nastąpili po I wojnie światowej, przyczyniły się do powstania klimatu przemocy i bezprawia w dużej części Europy w latach dwudziestych XX wieku. Ta atmosfera i nierozwiązane spory o granice narodowe i rolę Niemiec w Europie pomogły stworzyć nowe, prawicowe ruchy nacjonalistyczne, podzielające ideologię która stała się znana jako faszyzm.
Mussolini i faszyzm
Nowe prawicowe filozofie karmiły się odrazą i strachem przed Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) oraz jego otwartą chęcią eksportu komunizmu. Jak na ironię, totalitarna socjalistyczna demokracja ZSRR zapewniła model rządom dla skrajnie prawicowych nacjonalistów pragnących zreformować upadające demokracje w Europie. Ten styl rządzenia, zmieszany z ideologią militarystyczną, zmienił konserwatyzm w faszyzm.
Pierwszym faszystowskim przywódcą, który doszedł do władzy, był Włoch Benito Mussolini (1883-1945), który w 1914 r. dołączył do jednej z rewolucyjnych fasci (grup politycznych) agitujących na rzecz reform społecznych. W 1919 roku pomógł założyć Fasci Italiani di Combattimento, grupę skrajnych nacjonalistów.
Faszyści byli postrzegani jako obrońcy prawa, wysyłając swoją nieformalną milicję – „czarne koszule” – do terroryzowania socjalistów. W październiku 1922 r. Mussolini nakazał czarnym koszulom maszerować na Rzym i przejąć władzę. Król Wiktor Emanuel III odrzucił prośbę swoich premierów o wsparcie wojskowe i zaprosił Mussoliniego do utworzenia rządu. W 1926 roku Mussolini objął władzę, brutalnie uciszając wszystkich przeciwników politycznych. Znany jako Duce („przywódca”), rządził Włochami jako dyktator do 1943 roku.
Nazizm w Niemczech
W 1918 roku nowa Republika Weimarska w Niemczech stanęła przed podobnymi problemami. Wielu Niemców i Austriaków było oburzonych postanowieniami traktatu wersalskiego.
Wśród nich był Adolf Hitler (1889-1945), były żołnierz urodzony w Austrii, który w 1919 r. przyłączył się do małej monachijskiej grupy politycznej – Niemieckiej Partii Robotniczej, przemianowanej w następnym roku na NDSAP, czyli Partię Nazistowską. Naziści mieli wiele wspólnego z faszystami Mussoliniego, ale mieli też tęsknotę za romantyczną niemiecką przeszłością i niebezpieczną wiarę w wyższość niemieckiego Volka (lub rasy) i Aryjczyków (rasy białej), zwłaszcza w porównaniu do Słowian i Żydów.
Naziści dążyli do zjednoczenia wszystkich mówiących po niemiecku w większej Rzeszy Niemieckiej. Hitler wmanewrował partię nazistowską do władzy, oferując ją jako jedyny sposób na zakończenie niestabilności. W 1932 roku przegrał wybory na prezydenta z Paulem von Hindenburgiem, ale w następnym roku Hindenburg zaproponował mu urząd kanclerza, mając nadzieję na polityczne zneutralizowanie nazistów. To był fatalny błąd. W 1933 r. Hitler przeforsował ustawę upoważniającą, dającą mu prawie dyktatorskie uprawnienia na okres czterech lat, a po upływie tego czasu naziści zapobiegli ich odwołaniu.
Führer („przywódca”) Niemiec, Hitler był w stanie urzeczywistnić swoją rasową i skrajnie nacjonalistyczną ideologię przy pomocy represyjnego systemu bezpieczeństwa państwa, wspieranego przez Gestapo (policję polityczną) i SS (paramilitarną policję kontrolowaną przez nazistów).