Napięcia związane z porozumieniem między Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi z jednej strony a ZSRR z drugiej, doprowadziły do sytuacji że świat został podzielony między zachodnich „imperialistów” i socjalistycznych „antyimperialistów”. Kraje na całym świecie sprzymierzyły się z jednym z dwóch ugrupowań, rozpoczynając zimną wojnę – stan politycznej wrogości, który zatrzymał się za krok przed faktyczną wojną.
Wczesne konfrontacje
Pierwszy prawdziwy kryzys zimnej wojny niemal skłonił obie strony do otwartej wojny. Na początku 1948 r. alianci zachodni zaproponowali połączenie swoich sektorów Berlina (odizolowanego w głębi radzieckiej strefy okupacyjnej w Niemczech) w jedną jednostkę.
W odwecie Sowieci odcięli drogi lądowe do tych sektorów. Jednak Wielka Brytania, Francja i Stany Zjednoczone, dalekie od kapitulacji, zdecydowały się uruchomić transport powietrzny i przez 11 miesięcy dostarczały wystarczającą ilość zapasów, aby wyżywić dwa miliony mieszkańców Berlina Zachodniego.
Narastanie zimnej wojny
W kwietniu 1949 r. 12 państw zachodnich utworzyły Organizację Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO), pakt o wzajemnej samoobronie, wyraźnie wymierzony przeciwko ZSRR, a miesiąc później zachodni alianci ogłosili utworzenie Republiki Federalnej Niemiec. Zimna wojna między Stanami Zjednoczonymi a ZSRR wydawała się teraz nie do rozwiązania; co więcej, ZSRR uzyskał nową przewagę dzięki pierwszej próbie broni atomowej w sierpniu 1949 roku.
Gdy strefa wpływów każdej ze stron w Europie umocniła się, zimna wojna rozprzestrzeniła się na cały świat na obszary, w których dwa „supermocarstwa” – ZSRR i USA – mogły walczyć ze sobą. Zwycięstwo komunistów Mao Zedonga w chińskiej wojnie domowej w 1949 r. otworzyło kolejny front – ten, który miał doprowadzić do ogromnych problemów dla strony amerykańskiej. Mao zaczął wprowadzać własne inicjatywy w zakresie polityki zagranicznej, w które uwikłały się Stany Zjednoczone podczas wojny koreańskiej i wojny wietnamskiej.
Kubański kryzys rakietowy
Choć Nikita Chruszczow, radziecki przywódca od 1953 r., dążył do promowania polityki „pokojowego współistnienia” z Zachodem, nie przeszkodziło mu to w utworzeniu Układu Warszawskiego w 1955 r. jako organizacji wojskowej do konfrontacji z NATO.
W 1962 roku doszło do poważnego kryzysu, kiedy Chruszczow wysłał pociski nuklearne do baz na Kubie, kontrolowanych wówczas przez komunistyczny reżim Fidela Castro. Stanowiło to bardzo realne zagrożenie dla USA, które rozważały inwazję na Kubę lub rozpoczęcie nalotów w odpowiedzi. Dwa tygodnie ostrych negocjacji ostatecznie przekonały Sowietów do ustąpienia i wycofania broni.
Koniec zimnej wojny
Supermocarstwa nadal gromadziły rakiety nuklearne w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Okresowi złagodzenia napięcia w latach siedemdziesiątych, nie towarzyszyło jakiekolwiek zmniejszenie niszczycielskiej mocy ich arsenałów.
Pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku rozpoczęto serię rozmów w sprawie ograniczenia zbrojeń strategicznych (SALT), ale porozumienie w sprawie rzeczywistych redukcji osiągnięto dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych, kiedy ZSRR był na skraju upadku, a zimna wojna wreszcie zbliżała się do końca.