Niezależnie od większych czy mniejszych wpływów różnych następców Mieszka na tronie krakowskim – nie wydaje się, by byli oni uznawani za zwierzchników przez innych Piastów dzielnicowych. Walki, które wybuchły w 1202 roku, chyba dobrze ten stan rzeczy ilustrują. Oprócz Leszka Białego, popieranego przez wojewodę sandomierskiego Goworka, biskupa Pełkę oraz brata Konrada osadzonego na Mazowszu i w Łęczycy, do walki o tron wystąpił syn Mieszka Starego, Władysław Laskonogi, mający za stronnika wojewodę krakowskiego Mikołaja Gryfitę i sprzymierzony z Rusinami.
Sytuacja Laskonogiego była znacznie gorsza. Wśród jego miejscowych przeciwników znajdował się i rywal do tronu – bratanek Władysław Odonic, i sam biskup gnieźnieński Henryk Kietlicz. Klęska księcia halickiego Romana, poniesiona w bitwie z wojskami Leszka pod Zawichostem w 1205 roku, przesądziła losy walki. Kraków uzyskał Leszek Biały, który oddał się w 1207 roku pod opiekę papieża. Ale już w 1210 roku wystąpił najstarszy żyjący Piastowicz, syn Władysława Wygnańca – Mieszko Plątonogi. Z poparciem papieża Innocentego III, występującego jako rozjemca i gwarant praw seniora dynastii, udało mu się nawet opanować Kraków.
Co prawda Mieszko zmarł parę miesięcy później, ale mapa polityczna Polski pozostawała bardzo skomplikowana. W ziemi krakowskiej i sandomierskiej rządził Leszek, na Mazowszu, w Czersku, w Łęczycy – jego brat Konrad, w Wielkopolsce – Laskonogi i (w północnej jej części) Władysław Odonic. Śląsk podzielony był na część południową – raciborsko-opolską, którą władali potomkowie Plątonogiego, i północną – wrocławską z Głogowem i Legnicą, którą rządził wnuk Wygnańca, Henryk Brodaty, sprawujący opiekę nad młodymi książętami raciborskimi.
Praktycznie były to niezależne jednostki polityczne, mimo iż Leszek, Konrad i Henryk starali się niekiedy podejmować wspólne akcje polityczne. Tak było na przykład przy okazji organizowania ogólnopolskiej Stróży rycerskiej na granicy z Prusami, jak i przy planach Leszka, dotyczących nawracania Prusów poprzez zorganizowanie ogólnopolskiego handlu z ziemiami północnymi. Jeszcze w 1217 roku Leszek był w Gdańsku, gdzie wprowadził na tron młodego księcia Świętopełka.
Kolejna inicjatywa ułożenia stosunków między książętami piastowskimi zakończyła się katastrofą. Na zjazd w Gąsawie w 1227 roku, dokąd przybyli między innymi Leszek, Laskonogi i Konrad – Świętopełk pomorski i Władysław Odonic zorganizowali napad. Leszek zginął, Henryk Brodaty został ciężko ranny. Na dalsze wspólne przedsięwzięcia książąt piastowskich przyszło czekać kilkadziesiąt lat.