Nie mniej ważne były przemiany kultury polskiej w dobie monarchii prawa książęcego. Wydaje się, że w XI—XII wieku wyższe warstwy kształtującej się klasy feudalnej przyjęły wzory bardziej rozwiniętej kultury śródziemnomorskiej. Pośrednikiem i nośnikiem tych treści było chrześcijaństwo, dające Polsce możliwości włączenia się do kultury ogólnoeuropejskiej. Miejscowa wąska elita zbliżyła się…
Kategoria: Historia Polski
Rozwój gospodarki pieniężnej i rozpad systemu prawa książęcego w Polsce dzielnicowej. Początki przebudowy wsi
W ciągu blisko półtora wieku od drugiej połowy XI stulecia doszło do wielu ważnych przemian w życiu wewnętrznym kraju. Należał do nich przede wszystkim rozpad systemu prawa książęcego, co można wiązać z rozwojem gospodarki pieniężnej, jak i z formowaniem się wielkich włości prywatnych, uzyskujących stopniowo poprzez immunitety szeroką autonomię gospodarczą…
Stosunki polityczne w Polsce dzielnicowej
Niezależnie od większych czy mniejszych wpływów różnych następców Mieszka na tronie krakowskim – nie wydaje się, by byli oni uznawani za zwierzchników przez innych Piastów dzielnicowych. Walki, które wybuchły w 1202 roku, chyba dobrze ten stan rzeczy ilustrują. Oprócz Leszka Białego, popieranego przez wojewodę sandomierskiego Goworka, biskupa Pełkę oraz brata…
Postępy społeczne i polityczne za czasów rozdrobnienia feudalnego w Polsce
W czasach walko tron senioralny po śmierci Władysława Krzywoustego w coraz większym stopniu do głosu dochodziła reprezentacja ludności wolnej – wiec, stając się z biegiem lat organem kontrolowanym przez możnych. Ci ostatni tworzyli radę książęcą – mniej lub bardziej sformalizowany krąg ludzi wpływowych, wyróżniających się urzędem lub majątkiem, coraz wyraźniej…
Walki o tron senioralny po śmierci Władysława Krzywoustego
Jeszcze Władysław II, pierwszy senior, w ciągu ośmiu lat panowania usiłował – częściowo z powodzeniem – egzekwować prawa władcy całego kraju. Opozycję przeciwko niemu tworzyły te wszystkie siły, które dążyły do zapewnienia sobie wpływu na bieg wydarzeń, a które w dawnym systemie rządów nie mały zbyt wiele do powiedzenia. Walka…
Polska pod panowaniem Bolesława III Krzywoustego
Polityka prowadzona pod koniec XI w przez Władysława Hermana i jego palatyna Sieciecha nie rozładowała konfliktów wewnętrznych. Przeciwnicy Sieciecha skupili się wokół starszego syna Władysława Hermana – Zbigniewa, od czasu małżeństwa ojca z Judytą czeską odsuniętego od dworu i oddanego do klasztoru w Saksonii. W 1093 roku rozpoczęły się walki,…
Polityka wewnętrzna i zagraniczna Bolesława Śmiałego (Szczodrego)
Po śmierci Kazimierza (w 1058 roku) władzę zwierzchnią objął jego najstarszy syn Bolesław (Śmiały, Szczodry), który kontynuując dzieło ojca w zakresie przebudowy państwa i reorganizacji Kościoła (benedyktyni w Mogilnie, założenie biskupstwa w Płocku), stał się znacznie aktywniejszym politykiem na forum międzynarodowym. Nieudana wyprawa militarna przeciw Czechom przyniosła w konsekwencji oderwanie…
Przebudowa państwa i zmiana jego charakteru za czasów Kazimierza I Odnowiciela
Współcześni i potomni słusznie przyznali Kazimierzowi przydomek Odnowiciela. Sądzić można, że reformy wewnętrzne wiązały się z odbudową instytucji kościelnych, a także ze zmianami organizacji państwa. Trudno stwierdzić, w jakim stopniu reformy Kazimierzowe, kształtujące nowy system gospodarczy i militarny kraju, były wprowadzone podczas jego panowania, a w jakim w ciągu następnych…
Trudności monarchii wczesnofeudalnej w Polsce
Wojny polsko-niemieckie ujawniły trudne problemy państwa. Bolesław starał się je rozładować, organizując nowe wyprawy. W 1018 roku wmieszał się w spory między dwoma synami Włodzimierza Wielkiego – Świętopełkiem, zięciem Bolesława, i Jarosławem Mądrym, zapewne także w związku z przymierzem, jakie ten ostatni zawarł z królem niemieckim. Bitwa, połączona ze sforsowaniem…
Państwo polskie na przełomie X i XI wieku
Po śmierci Mieszka w 992 roku doszło do walk wewnętrznych. Najstarszy jego syn, Bolesław zwany Chrobrym, wypędził z kraju macochę Odę z synami i oślepił przywódców opozycji, Przybywoja i Odolana. Jego ekspansja pierwotnie prowadzona była w dwóch kierunkach: na południe, przy czym na pewno stał się on władcą Krakowa przed…