Wojna między Rzeczpospolitą, Szwecją i królestwem rosyjskim w latach 1577-1582 była ostatnim etapem wojny inflanckiej. Historycy wymieniają różne przyczyny jej powstania. Niektórzy twierdzą, że Iwan IV Groźny chciał przedostać się nad Bałtyk, inni są przekonani, że winę za to ponosi „dziedzictwo inflanckie”, którego wiele krajów, w tym Rzeczypospolita i Rosja, nie potrafiło podzielić. Wojna zakończyła się podpisaniem traktatu pokojowego w Jamie Zapolskim, który był zawarty na 10 lat. W tej wojnie królestwo rosyjskie przegrało i nie osiągnęło żadnych sukcesów terytorialnych.
Początek wojny inflanckiej
Wojna inflancka trwała od 1558 do 1583 roku. Przez cały jej okres do wojny wciągnięto Konfederację Inflant, Królestwo Rosyjskie, Rzeczpospolitą, księstwo Litewskie, królestwa Duńskie i Szwedzkie.
Wszystko zaczęło się w 1558 r., kiedy Iwan IV Groźny zaatakował Inflanty (wówczas Konfederację Inflant). Terytorium Inflant zajmowało ziemie współczesnych państw Estonii i Litwy. Ludność Rosji poparła wojnę, zwłaszcza kupcy i szlachta, mając nadzieję na zakup ziem Inflant. Po ataku Iwan IV Groźny odniósł sukces i był w stanie podbić kilka miast, a także przejąć kontrolę nad fortecami i zamkami. Jego plany się spełniły, a wojna toczyła się dalej.
Już w 1559 roku Iwan IV musiał podpisać na pół roku rozejm ze względu na presję polityczną wywieraną na niego przez tych, którzy nie chcieli dalej poszerzać granic konfliktu zbrojnego. W tym czasie zmieniła się władza w samym Zakonie Kawalerów Mieczowych, a wszystkie kłótnie i konflikty doprowadziły do tego, że w 1561 r. Zakon rozpadł się, a jego ziemie zostały podzielone między siebie przez Polskę, Danię i Szwecję. W 1563 roku Iwan IV Groźny zdołał zdobyć białoruskie miasto Połock. Później, w 1566 r., do Moskwy przybyli ambasadorowie z Litwy z propozycją podziału Inflant zgodnie z wcześniej istniejącymi porozumieniami. W 1566 r. w tym samym mieście spotkał się Sobór Ziemski i postanowiono kontynuować wojnę i nie zgadzać się na ugodę. Ponieważ wojna była sukcesem Rosji, nikt nie chciał jej zakończyć.
Od 1568 do 1569 roku wojna przybrała dość przeciągający się charakter. W 1569 roku Litwa i Polska jednoczą się w Rzeczpospolitej, a rok później Rosja podpisuje traktat pokojowy trwający 3 lata. Mimo że siły Polski i Litwy nie były tak potężne w związku z trwającą wojną, Iwan IV Groźny rozpoczyna negocjacje pokojowe z oboma państwami. Jednocześnie zaczyna tworzyć koalicję przeciwko Szwecji, która mogłaby zneutralizować Polskę. Chociaż Rosję obowiązywał traktat pokojowy, Iwan Groźny również rozpoczyna swój plan zneutralizowania Szwecji, dopóki nie stała się ona częścią Rzeczypospolitej i nie rozpoczęła wojny z samą Rosją.
W tym samym 1570 roku król duński zgadza się zostać sojusznikiem Rosji, za co Iwan IV Groźny ogłasza go królem inflanckim i zobowiązuje się do pomocy królowi we wszystkim, a na znak porozumienia chciał poślubić duńskiego króla Magnusa ze swoją siostrzenicą Marią. W związku z tym planował pokonywać swoich przeciwników pojedynczo. W 1570 r. atakuje Szwecję i przez 30 tygodni oblega miasto Revel. Ponieważ nie było pomocy sojuszników, a mianowicie króla Danii Magnusa, w 1571 r. wojska Iwana IV Groźnego musiały się wycofać. Co więcej, podczas oblężenia szwedzkiego miasta, królestwo duńskie podpisuje z władzami szwedzkimi Traktat Szczeciński, który zezwala na użycie sił morskich i wysłanie ich na pomoc miastu Revel. Dyplomatyczny plan Iwana IV Groźnego, mający na celu stworzenie trwałego sojuszu z Danią, zawiódł.
Krym odegrał ważną rolę w przerwaniu ofensywnych działań królestwa rosyjskiego wobec Bałtyku. Chan Dewlet I Girej ze swoją wielką armią z powodzeniem posunął się w kierunku Kremla, co przyczyniło się do powstania Tatarów w rejonie Wołgi. W takich warunkach prowadzenie aktywnych działań w krajach bałtyckich było bardzo trudne. Iwana IV musiał prosić o zawieszenie broni ze Szwecją. Jednak ponieważ do 1572 roku żaden z punktów wcześniej podpisanego porozumienia pokojowego nie został spełniony, już w 1572 roku królestwo rosyjskie ponownie zaczęło walczyć o Inflanty.
Od 1572 do 1576 roku nie było specjalnych działań wojennych, tylko jedno miasto w Estonii znalazło się w stanie oblężenia. W późniejszym okresie wojna toczyła się z różnym powodzeniem. W 1576 roku przy wsparciu Turcji Stefan Batory wstępuje na tron Rzeczypospolitej Obojga Narodów. To właśnie ta osoba była w stanie radykalnie zmienić bieg wojny inflanckiej.
Wojna od 1577 do 1582 roku
Stefan Batory przenosi działania Rzeczpospolitej z defensywnych na ofensywne, a teraz Polska i Litwa nie zamierzają się wycofywać, a jedynie iść naprzód. W 1578 roku Stefanowi udało się oblegać Wenden i całkowicie pokonać wojska rosyjskie. Od tego czasu wojna przeszła na terytorium Rosji, a państwo to ponosiło tylko klęskę. W 1579 roku królestwo rosyjskie traci Połock. Znane są przypadki, kiedy spalono całe wsie i osady, zabito całą miejscową ludność, pozostawiając puste ziemie. Żołnierze zniszczyli wszystko na swojej drodze, zostawiając za sobą nieużytki i zniszczenia.
W 1581 roku miasto Psków zostało oblężone. Odtąd wojska Polski i Litwy były gotowe do marszu na Moskwę i Nowogród Wielki w przypadku udanej operacji. Ale ludność Pskowa nie chciała poddać się wrogowi bez walki i obiecała stanąć na śmierć za swoją ziemię. Miasto wytrzymało 31 ataków wojsk Rzeczypospolitej przez długie 5 miesięcy. Wojska polskie zdecydowały się na odwrót i był to główny punkt zwrotny w wojnie inflanckiej. Stefan Batory musiał udać się na negocjacje pokojowe w 1582 roku. Wtedy to na 10 lat podpisano Traktat Pokojowy w Jamie Zapolskim, który wskazywał na utratę przez Rosję wszystkich ziem podbitych wcześniej w innych państwach, a także przypisywano im ziemie przygraniczne z Rzeczpospolitą.
W rezultacie Konfederacja inflancka (zakon) została podzielona między Szwecję, Danię i Rzeczpospolitą. Podpisany traktat pokojowy istniał do wybuchu nowej wojny w latach 1609-1618 między tymi samymi przeciwnikami – Rosją i Rzeczpospolitą.
Czas po wojnie
Wielu historyków nazywa wojnę inflancką celem całego życia Iwana IV Groźnego. To prawda, że nie udało mu się zrealizować wszystkich swoich planów. Królestwo rosyjskie zostało z niczym, jego granice się nie rozszerzyły i pozostały takie same. Ponadto w kraju rozpoczął się kryzys gospodarczy. Podczas wojny inflanckiej zniszczono Zakon Kawalerów Mieczowych, w tym czasie powstała Rzeczpospolita. Później, w 1609 r., wojna między przeciwstawnymi mocarstwami została wznowiona. Tym razem trwało to do 1618 roku.