Wstąpienie Edward Gierka na funkcję I Sekretarza PZPR za ogólną aprobatą klasy robotniczej.
Po zaakceptowaniu w Moskwie kandydatury E. Gierka na I sekretarza wybrany został człowiek budzący duże nadzieje na zmiany gospodarcze. Dokonano zmian w rządzie i tak długoletniego premiera Józefa Cyrankiewicza zastąpiono Piotrem Jaroszewiczem. Zmiany te były podyktowane strajkami na wybrzeżu. Gierek zwrócił się podczas swojego pierwszego wystąpienia zwłaszcza do robotników czy pomogą, co pozwoliło rozładować napiętą sytuację i dało nadzieję na polepszenie sytuacji. Robotnicy postanowili dać szansę nowej władzy nie mając innego wyjścia. Podwyżka cen jaka została zafundowana w grudniu 1970 roku została cofnięta.
E. Gierek umocnił swoją pozycję w PZPR ostatecznie usuwając Moczara z władz partyjnych w zamian powierzając mu funkcję prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Moczar został też pozbawiony funkcji prezesa kombatanckiej organizacji ZBOWiD. Ludzie związani z E. Gierkiem zyskiwali coraz większego znaczenia. Poza Gierkiem do Biura Politycznego weszli też E. Babich, Henryk Jabłoński, Mieczysław Jagielski, Piotr Jaroszewicz, gen. Wojciech Jaruzelski, Kazimierz Barcikowski, Stanisław Kania, Józef Kępa. Nowa władza robiła wszystko, aby postrzegano ją jako liberalną. Zwolniono aresztowanych, rozluźniono cenzurę, zwiększono możliwości wyjazdów zagranicznych, zmianie uległo też stanowisko wobec kościoła, któremu pozwolono na budowę nowych kościołów. Jednak powstały nowe trudności i sprzeczności. Z jednej strony ogłoszono modernizację gospodarki, a z drugiej nie zmieniono systemu politycznego i gospodarczego kraju, a wręcz nasiliły się złe style rządzenia przez ostatnie fazy epoki Gomułki, skupiono władzę w rękach I sekretarza, połączenie funkcji partyjnych i państwowych. Wszystko to zostało nawet bardziej rozwinięte.
Rola związków zawodowych została ograniczona do spektakularnych organizacji akademii, czy wręczanie odznaczeń, wystąpienia, kongresy. Podczas wystąpień zwracano uwagę tylko na klasę robotniczą i cały naród. Jednak podstawową sprzecznością epoki gierkowskiej było otwarcie Polski na Zachód, skąd chciano zaciągać kredyty dla podjętych inwestycji, które miały unowocześnić Polskę. Wszystko to niosło nowe zobowiązania polityczne takie, jak poszanowanie praw człowieka, prawa do swobodnego wyrażania opinii, ograniczało zasięg represji wobec osób krytykujących rząd. System ten zaczął ewoluować od systemu totalitarnego do bardziej liberalnego. Jednak zdawano sobie spraw, że bardziej radykalne zmiany nie są możliwe bez odrzucenia dotychczasowego programu budowy socjalizmu.
Gospodarka w pierwszych latach rządów E. Gierka
Wielkie reformy za rządów Edwarda Gierka. Gospodarka dynamicznie się rozwijała.
Od samego początku gospodarka zaczęła ulegać zdynamizowaniu. Pobrano zagraniczne kredyty, ale podniosła się też stopa życiowa obywateli. Niektórzy mówili o cudzie gospodarczym, dzięki czemu przyrost dochodu narodowego i produkcji był taki jakich nigdy nie osiągano między innymi 10 procent rocznie. Rosły płace, a na rynku pojawiły się nowoczesne towary. Uruchomiono produkcję popularnego samochodu małolitrażowego, który był osiągalny dla wielu obywateli. W miastach podniósł się komfort życia, a na wsi szybciej urbanizowano. Duża liczba ludzi budowała domy letniskowe, a budownictwo mocno krytykowane z wielkiej płyty dało wielu rodzinom własne mieszkania. Jednak okazało się, że inwestycje zostały zbyt mocno rozciągnięte i stracono nad nimi kontrolę. Budowano drogi, fabryki, huty.
Z powodu niedopasowania wielkiego frontu inwestycyjnego do istniejących możliwości wystąpiły opóźnienia w oddawaniu do użytku, oraz ujawniło się wielki marnotrawstwo. Na taką sytuację miała też wpływ cena ropy naftowej na światowym rynku paliw. Negatywnych zjawisk nie można było jednak zaobserwować do 1975 roku, co stało się nieuzasadnionym samozadowoleniem władzy. Skłaniało to władze do dalszego inwestowania. Zmieniała się jednak struktura ludności i trwał proces uprzemysławiania Polski. Zmniejszył się stopień ludności utrzymującej się z rolnictwa, co wpływało też na tworzenie nowych miejsc pracy w przemyśle. Jednak po sztucznym przez kredyty ożywionym tempie gospodarczym, który już wtedy wykazywał wiele sprzeczności i napięć rozpoczął się kryzys. Coraz częściej uwidaczniał się i rozpoczęło się różnicowanie społeczeństwa, poprzez możliwości dostępu do dóbr deficytowych, przydziałów i przywilejów.
Nastąpił ogólny upadek moralności w sferze oficjalnego życia politycznego i gospodarczego. Pomimo pozorów liberalizmu nadal jednak była kontrola społeczeństwa przez władze bezpieczeństwa. Ruch krytyki pojawił się też w ZSRR, ale w bardzo wąskim gronie. Władza E. Gierka była jakby ustabilizowana, jednak czynna była też dogmatyczna opozycja partyjna wobec rządu., która żądała rozprawienia się z opozycją. W walce o utrzymanie władzy dobrym posunięciem było wprowadzenie nowego podziału administracyjnego Polski w 1975 roku. Utworzono wtedy aż 49 województw, co osłabiło władzę w terenie, a na szczytach władzy trwały różnego rodzaju intrygi, walki podjazdowe, prowokacje. Złe wrażenie uzyskały zmiany konstytucji podkreślające uzależnienie Polski od ZSRR oraz że przewodnią siłą w państwie jest PZPR. Wszystko to miało być przeciwwagą do opozycji, jednak świadczyło to o służalczości . Pogarszanie się sytuacji było coraz bardziej widoczne i w 1976 roku doszło do wystąpień w Radomiu, Ursusie, Płocku i innych miejscowościach, co zostało stłumione z pomocą MO i ZOMO.