Napoleon Bonaparte zdawał sobie sprawę, że Rosja nie będzie wiecznie posłuszna, postanowił ostatecznie pokonać ją, zwłaszcza, że od 1811 roku. Rosjanie zupełnie zaprzestali przestrzegania blokady. W 1812r. Napoleon wyruszył przeciw Rosji.
Wojska rosyjskie, unikając większych bitew, wycofały się jednak w głąb Rosji. W tej sytuacji Napoleon zdecydował się uderzyć na Moskwę, uważając, iż Rosjanie w jej obronie zmuszenie będą stoczyć bitwę. Bitwę stoczono pod Borodino we wrześniu 1812r. – obie strony straciły w niej łącznie około 80 tysięcy ludzi. Jednak znacznie większe straty ponosiła armia Napoleona w wyniku długotrwałego marszu w ciężkich warunkach atmosferycznych oraz działań partyzanckich prowadzonych przez wojska rosyjskie. Do Moskwy wkraczało już zaledwie około 100 tysięcy żołnierzy Napoleona, a wojna trwała nadal, gdyż car Aleksander i nie zgodził się na rokowania. Wobec nadejścia zimy pożaru, jaki strawił część Moskwy, oraz braku żywności Napoleon zdecydował się na odwrót. Rosjanie zmusili armię Napoleona do powrotu już raz przebytym szlakiem, gdzie nie było większych szans na zdobycie pożywienia. Podczas odwrotu większość żołnierzy zmarła w wyniku mrozu i braku żywności lub poległa w walce. Zaledwie około 50 tys. żołnierzy udało się wydostać z Rosji.
W styczniu 1813 roku Rosjanie wkroczyli na teren Księstwa Warszawskiego, a Prusy i Austria wystąpiły przeciw Francji. Napoleon, powróciwszy szybko do Francji, zdołał odbudować armię, ale w październiku 1813 r. pod Lipskiem jego wojska zostały rozbite przez armie koalicjantów. Już w czasie bitwy lipskiej, nazwanej potem bitwą narodów, Napoleona zaczęli opuszczać dotychczasowi sojusznicy. Do końca pozostali przy nim jedynie Polacy.
Napoleon abdykował w 1814 roku i został przez zwycięzców zesłany na wyspę Elbę (leżącą u wybrzeży Italii), którą otrzymał w dożywotnie posiadanie.
We Francji przywrócono monarchię Burbonów, a na tronie zasiadł jako Ludwig XVIII brat ściętego podczas rewolucji króla Ludwika XVI. Jednak społeczeństwo francuskie nie było zadowolone z jego panowania. Korzystając z tego niezadowolenie, Napoleon w marcu 1815 roku opuścił Elbę i jeszcze raz zebrał we Francji armię. Po kilku drobnych sukcesach poniósł on jednak w czerwcu 1815 r. klęskę pod Waterloo (na terytorium Belgii) w bitwie z wojskami brytyjsko-pruskimi.
Okres powrotu cesarza Francuzów nazywa się stoma dniami Napoleona. Zakończyła je ponowna abdykacja i zesłanie Bonapartego na Wyspę Świętej Heleny, leżącą na Atlantyku u wybrzeży Afryki, gdzie zmarł w 1821r. Francja utraciła wszystkie zdobycze z czasów Napoleońskich – powróciła do granic z 197 0 roku – i musiała zapłacić wysoką kontrybucję.