Historia krajów muzułmańskich, szczególnie Egiptu między innymi za rządów mameluków.
Na południowym skraju Sahary trwało odrodzenie islamskie. Wielu muzułmanów oczekiwało przyjście mahdiego (zbawiciela) i kalifowie afrykańscy, natchnieni tą perspektywą założyli nowe, dobrze zorganizowane państw takie, jak: Sokoto, Mossi, Tukulor i Samori, w głębi lądu, na zachodzie Afryki. W Egipcie Muhammad Ali przejął władzę w 1811 roku od mameluków.
Był on osmańskim gubernatorem, ale praktycznie uniezależnił Egipt od imperium osmańskiego i najechał ziemie sudańskie w górnym biegu Nilu. Egipt stał się najsilniejszym państwem na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego. Rządził w latach 1810-1828. Mamelucy byli najpierw niewolnikami chwytanymi przez wojska muzułmańskie na Kaukazie i w Rosji. Byli przeważnie z pochodzenia Kozakami i Czerkesami, służyli w wojsku i pełnili funkcje administracyjne w Egipcie. Z początkiem osiemnastego wieku stanowili gwardię przyboczną sułtanów. Obalili sułtanat i rządzili Egiptem od 1249 do 1517 roku. Gdy Egipt opanowali Turcy osmańscy mamelucy stworzyli klasę rządzącą pod ich zwierzchnictwem. Razem ze schyłkiem państwa osmańskiego w osiemnastym wieku odzyskali władzę w Egipcie.
Po tym jak Muhammad Ali podbił mameluków w 1811 roku i objął rządy w Egipcie, zaprosił wszystkich żyjących dowódców mameluckich na ucztę do Kairu i kazał ich tam zgładzić. Afryka zmieniała się bardzo szybko. W większości należała wciąż do ludów Afryki, ale była podatna na podboje muzułmanów i Europejczyków.